Aardenburg

Morgen is het weer zover. Dan doe ik mijn jaarlijkse bedevaart op de zaterdagnamiddag van het Palmzondagweekend naar Aardenburg voor de uitvoering van de Matthäus Passion door de Nederlandse Bachvereniging. De komende week toeren ze, dit keer voor de vijftigste keer, door Nederland met als hoogtepunt Naarden waar de Passion tijdens het Heilig Triduüm vier keer wordt uitgevoerd voor een uitverkochte kerk. In Nederland is er een echte Passion-gekte, en het religieuze karakter van Bachs meesterwerk komt er goed tot uiting doordat het in een kerk wordt uitgevoerd en niet in een concertzaal. Bovendien wordt er achteraf niet geapplaudisseerd uit respect voor het lijden van Christus. Mensen gaan na de uitvoering gewoon in stilte staan. Elk jaar ontroert dit stuk mij opnieuw tot in mijn diepste binnenste, en bezorgt het mij tal van kippenvelmomenten. Nochtans zijn de teksten van de aria’s vaak nogal zwaar en weerspiegelen ze niet onmiddellijk een eigentijds geloof. Maar de muziek tilt de tekst omhoog en doet je dingen geloven waar je met enkel maar de tekst tal van vragen bij zou kunnen stellen. Neem nu bijvoorbeeld de aria ‘Komm Süsses Kreuz’, hieronder te beluisteren. Het kruis kan je moeilijk iets positiefs noemen, maar eerder een gruwel. En het kruis hoeven we toch niet op te zoeken in ons leven? Het komt wel vanzelf. Hoe kan je dan het kruis ‘zoet’ noemen, zoals de bas in de Matthäus Passion het doet? Misschien is het wel omdat het kruis het ultieme teken van Gods goedheid is. In het kruis ontmoeten wij een zichzelf wegschenkende liefde. Het kruis is het toppunt van liefde. Groter dan dit kan liefde niet zijn. Het kruis, Jezus die zichzelf wegschenkt, is teken van Gods eindeloze goedheid. In het kruis ervaren we bovendien ook dat God dichter gekomen is dan ooit. Hij is mens geworden in Jezus, en Hij heeft dat gedaan tot in de uiterste consequenties, tot in het meest zinloze lijden. Hij is het echte mens-zijn niet uit de weg gegaan. In het kruis zien wij hoezeer God ons mensen nabij is gekomen. En dit biedt troost. Want er is geen lijden zo groot, of God is er reeds geweest. Geen enkel lijden kan ons scheiden van God. Zelfs in het ergste lijden is Hij ons nabij. Ook nu in deze onzekere tijden laat Hij ons niet los. Daarom mogen we dus meegaan met Bach en werkelijk zeggen ‘süsses Kreuz’. Zo zie je dus maar hoe muziek ons kan helpen om dieper binnen te dringen in het mysterie van God. Geloof het of niet, maar ik heb al vaak mogen ervaren dat muziek geloven soms kan vergemakkelijken.

Pastor Gino