Eergisteren, op Aswoensdag, zijn we de Veertigdagentijd ingegaan. Met het uitstrooien van de as op ons hoofd hebben we een teken van boete gesteld. Veertigdagentijd wordt trouwens naast vastentijd ook soms wel boetetijd genoemd. Maar boete waarvoor eigenlijk? Zijn we dan echt zo slecht? Zijn we zo verkeerd bezig? Wellicht valt het wel nogal mee voor de meesten onder ons. Maar hoe je het ook draait of keert, feit is wel dat we slechts mensen zijn, en dat we onze weg gaan met vallen en opstaan. Dit ten volle mogen en durven beseffen, daar dient de Veertigdagentijd voor. Onze kleinheid durven onder ogen zien. Dat is trouwens ook wat we te horen krijgen op Aswoensdag: ‘besef dat je slechts stof bent’. En dit niet om ons de grond in te duwen, maar om ons te helpen met een realistische blik naar ons leven te kijken. Want slechts wie klein durft te zijn, die kan open komen voor de onmetelijke liefde en barmhartigheid van God. Zich durven klein te weten, om ten volle op God te kunnen vertrouwen. Daarom zouden we beter deze Veertigdagentijd omdopen tot ‘Vertrouwenstijd’, een periode om te groeien in Godsvertrouwen. Dat horen we trouwens ook in psalm 51, een typische boetepsalm, maar vooral ook een psalm van vertrouwen. De psalmist vraagt God om zich over zijn kleinheid en zijn falen te ontfermen, en hij kan dit juist doen omdat hij vertrouwt op Gods onmetelijke barmhartigheid. Het vertrouwen krijgt in de psalm de bovenhand op de boete. Iemand die dit helemaal begrepen heeft is Gregorio Allegri. Hij werd geboren in 1582 en was als componist verbonden aan de Sixtijnse kapel tot aan zijn dood in 1652. Hij is onsterfelijk geworden door zijn compositie ‘Miserere’, een muzikale zetting op de tekst van psalm 51. Dat het vooral om Gods barmhartigheid gaat merk je bijvoorbeeld aan het feit dat de ‘misericordia’ van God muzikaal veel meer opsmuk krijgt dan het ‘miserere mei’ van de bidder. Allegri is niet de enige die deze psalm op muziek heeft gezet, ook bijvoorbeeld Orlandus Lassus en recenter Arvo Pärt hebben dit gedaan, maar Allegri slaagt er het best in om onze gevoelens aan te spreken en de thematiek van deze psalm recht in het hart te doen neerdalen, en dit reeds vanaf de eerste noten. Het unieke van dit stuk zit hem ook in de extreem hoge do (ook al stond deze niet in de oorspronkelijke compositie van Allegri, maar is er via omwegen ingeslopen), waardoor de gelovige als het ware juist vanuit zijn kleinheid recht tot bij God in de hemel kan reiken. Vanuit het diepste reikt hij dus tot het hoogste. En dat is precies wat de Veertigdagentijd inhoudt: erkennen dat ik klein ben, maar dit besef brengt mij juist tot bij God. Geniet maar van dit prachtige stukje muziek, hier gezongen door Tenebrae onder leiding van Nigel Short. En ik ben benieuwd of Allegri’s Miserere dit weekend opnieuw bij de eerste 10 zal eindigen in de Klara top 100…
Pastor Gino
