Zeven maal om de aarde gaan

Komende dagen is het Allerheiligen en Allerzielen, traditiegetrouw de dagen waarop we de kerkhoven bezoeken om een bloem te plaatsen bij onze dierbare overledenen. Verschillende mensen die ik ken houden hier niet zo van, en laten de kerkhoven voor wat ze zijn. Ikzelf daarentegen bezoek in die dagen verschillende kerkhoven, en hou daar ook echt aan. Het is een moment om stil te staan bij de vergankelijkheid van het leven, maar vooral ook om al diegenen die ons verlaten hebben terug even aanwezig te stellen: mensen die reeds lang geleden gestorven zijn, anderen die ons recentelijk zijn ontvallen, mensen die heengegaan zijn na een rijk gevuld leven, anderen die dan weer veel te vroeg zijn weggerukt. En soms zou je met sommigen van hen even opnieuw willen praten, dingen vertellen die je niet meer hebt kunnen zeggen. Je zou hen terug willen halen, en je zou daar alles voor overhebben, zoals dit zo mooi verwoord wordt in het gedicht ‘De gestorvene’ van Ida Gerhardt uit 1966:

Zeven maal om de aarde gaan,
als het zou moeten op handen en voeten;
zevenmaal om die éne te groeten
die daar lachend te wachten zou staan.
Zeven maal om de aarde gaan.

Zeven maal over de zeeën te gaan,
schraal in de kleren, wat zou het mij deren,
kon uit de dood ik die éne doen keren.
Zeven maal over de zeeën te gaan -
zeven maal, om met zijn tweeën te staan.

Onderaan kan je dit gedicht beluisteren in een gezongen versie door Trijntje Oosterhuis, gezongen tijdens de dodenherdenking op eeuwigheidszondag afgelopen jaar. Eeuwigheidszondag is in de protestantse kerk de laatste zondag voor de advent (bij ons katholieken is dat het feest van Christus Koning). Ik vind ‘eeuwigheidszondag’ een mooie benaming voor de dag waarop we onze doden gedenken. Zo kijken we niet enkel achterom, maar ook vooruit, in de hoop en het geloof dat hun leven niet afgebroken is, maar een nieuw begin krijgt, en dat we elkaar ooit zullen terugzien. Onlangs hoorde ik van iemand dat ze elk jaar met Allerheiligen de foto’s van haar dierbare overledenen op de kast plaatst en er een kaarsje bij brandt, en daarbij God dankzegt voor het leven van al die mensen en voor wat ze voor haar hebben betekend. Een mooi gebruik! Laten we tijdens deze dagen niet alleen griezelen en elkaar de stuipen op het lijf jagen, zoals dat bij Halloween hoort, maar vooral danken voor al diegenen die ons hebben verlaten, en laten we troost vinden in het feit dat ze nu mogen deelhebben aan het eeuwig geluk.

pastor Gino.