Hoe mystiek ons tot klimaatijveraars kan maken

Dezer dagen kan je er in de media niet omheen: COP26, de klimaattop in Glasgow. Op die top moeten concrete plannen worden gesmeed om klimaatverandering tegen te gaan en de opwarming van de aarde liefst onder de 1,5 graden te houden. Van alle kanten komen beloftes en plannen. Hopelijk zijn het geen loze beloftes en zijn de plannen realistisch genoeg dat er ook effectief iets zou gebeuren. Maar ook op persoonlijk vlak is het niet altijd eenvoudig om stappen te zetten, althans dat ervaar ik toch. We zijn vaak zo verknocht aan onze gewoontes dat we vaak klimaatonverschillig worden. Daarom is het ook goed om als christen af en toe stil te staan bij dat klimaat. Een ideale hulp hierbij kan misschien wel het nieuwste boek van Kick Bras zijn, waarin hij de natuurmystiek van Thomas Merton behandelt (Kick Bras, Onuitsprekelijk paradijs. De groene spiritualiteit van Thomas Merton, Berne Media, 2021). Thomas Merton (1815-1968) was een Amerikaanse trappistenmonnik. Hij was van jongsaf gefascineerd door de natuur en zocht vaak de stilte van de bossen rond de abdij op waar hij in de natuur een zekere mystieke beleving ervaarde. Deze natuurmystiek leidde bij Merton tot een vorm van ecologische ethiek. In de natuur ontdekte Merton een goddelijke aanwezigheid, iets dat we wellicht allemaal af en toe meemaken tijdens een natuurwandeling in het bos, langs het strand of in de bergen. Bij Merton nodigt het besef van Gods immanentie in zijn schepping uit tot een eerbiedige en verantwoordelijke omgang met de natuur, daar waar we anders in de huidige samenleving vooral de natuur als object benaderen en exploiteren. Een dergelijke ecologische ethiek die voortvloeit uit de spirituele ervaring van het Goddelijke in alles laat in zekere zin een ander geluid horen dan we vaak gewoon zijn. De ijver voor het klimaat vloeit op die manier niet voort uit verontwaardiging en besef van falen, wat eerder een negatieve energie is. Mertons natuurmystiek is als het ware een positieve energie om met het klimaat bezig te zijn. En misschien maakt zo’n positieve energie het wat gemakkelijker om stappen te zetten, dit zowel op grotere schaal als op persoonlijk vlak. Zo zie je dat contemplatie ook tot actie kan lijden, en de mystiek van Merton ons tot klimaatijveraars kan omvormen. Laten we dus net zoals Merton God zien in alles en allen, en deze positieve kracht zal ons misschien nog het meest helpen om onze moeder Aarde te redden van de ondergang…

Pastor Gino

Thomas Merton