Pomp and Circumstance

Eergisteren had pastor Tony het reeds over de overleden Queen. Graag wil ik daar vandaag ook nog even mijn steentje toe bijdragen. Ik moet immers toegeven dat ik altijd iets anglofiels in mij heb gehad, en de afgelopen week was dan ook een ‘once in a lifetime’ gebeurtenis. Wat mij vooral opvalt is hoezeer het overlijden van de koningin zoveel mensen beroert, zodanig zelfs dat ze bereid zijn om vele uren op voorhand in de rij te gaan staan om haar nog een laatste groet te brengen. Moest ik momenteel in Londen wonen, ik zou wellicht precies hetzelfde doen. En wie kan niet onder de indruk zijn van alle tradities, gebruiken en rituelen die bij dit overlijden en de aanstelling van een nieuwe koning gepaard gaan? Dezer dagen beleven we het toppunt van de gekende Engelse ‘pomp and circumstance’. Deze haast niet te vertalen uitdrukking (je kan het misschien vertalen door ‘pracht en praal’) is eigenlijk afkomstig van William Shakespeare, en beschrijft een ceremonie die gepaard gaat met de nodige luister en grandeur. Nergens ter wereld is men zo gespecialiseerd hierin als in het Verenigd Koninkrijk. Om jaloers op te zijn. Zelfs het Vaticaan kan er volgens mij niet aan tippen. Voor velen is dit alles wat overdreven en achterhaald, maar zelf geloof ik toch in de kracht ervan. Ook voor ons eigen liturgisch vieren! In de zestiger jaren hebben we in onze vernieuwingsdrift vaak heel veel ritualisering overboord gegooid en dit om de liturgie te vereenvoudigen. Maar jammer genoeg hebben we ook hier en daar het kind met het badwater weggegooid. Begrijp mij niet verkeerd, ik wil niet terug naar de preconciliaire liturgie, ik ben echt een kind van Vaticanum II, maar hier en daar zou wat meer ‘pomp and circumstance’ op zijn plaats zijn. Huub Oosterhuis zei ooit in een gedicht dat hij in de liturgie al zijn zintuigen wil aangesproken weten, ook bijvoorbeeld het oog en de reuk. Maar vaak is onze liturgie een cerebrale aangelegenheid, waar we louter geappelleerd worden op vlak van ons verstand. Er moet iets te beleven zijn in de liturgie, opdat we met heel ons wezen opgetild zouden kunnen worden naar iets hogers. En daar zien we dezer dagen in het Verenigd Koninkrijk tal van voorbeelden van. Misschien vinden we er hier en daar wat inspiratie voor onze manier van vieren? En om een muzikale ode te brengen aan de overleden Queen, het prachtige ‘Nimrod’ uit de ‘Enigma Variations’ van Edward Elgar, een componist die zelf ook niet vies was van enige pracht en praal, getuige hiervan bijvoorbeeld zijn ‘Pomp and Circumstance Marches’.

Pastor Gino