Paus der lage landen

Neen, dit keer geen nieuws over wat Paus Franciscus nu weer heeft gezegd, daarover hebben we de afgelopen dagen genoeg kunnen lezen. Wel wil ik even de aandacht vestigen op een andere, minder bekende paus: Adrianus VI. Vandaag heeft in Rome immers een symposium plaats over deze paus, en afgelopen zondag werd de aftrap gegeven van een heus ‘Adrianusjaar’. 9 januari was het immers 500 jaar geleden dat Adriaan Floriszoon Boeyens uit Utrecht tot paus werd verkozen. Hiermee was hij de enige Nederlandse paus ooit en de laatste niet-Italiaan tot aan de verkiezing van de Pool Karol Wojtyla in 1978. Maar deze paus Adrianus had ook een Belgisch kantje. Het gros van zijn tijd bracht hij door in Leuven waar hij professor was, rector van het Groot Begijnhof en vicekanselier van de universiteit. Aan het Leuvense Hogeschoolplein bevindt zich trouwens ook het Paus Adrianus VI-college of kortweg Pauscollege. In zijn testament liet Adrianus optekenen dat zijn grond en eigendommen moesten worden achtergelaten voor arme theologiestudenten. Nog steeds is het pauscollege een studentenhuis, weliswaar niet meer enkel voor theologiestudenten. Naar aanleiding van de 500ste verjaardag werd het college afgelopen jaar trouwens grondig vernieuwd. Terecht mogen we hem dus de ‘Paus van de Lage Landen’ noemen. Bij het grote publiek is deze paus echter onbekend, en daar moet het komend Adrianusjaar verandering in brengen. De Nederlandse en Belgische ambassade bij de Heilige Stoel hebben dan ook de handen in elkaar geslagen om verschillende activiteiten te organiseren. Zo dus bijvoorbeeld het symposium vandaag in Rome, een conferentie in april, een heuse Adrianus VI-postzegel bij de Vaticaanse Post, een tentoonstelling in de Vaticaanse bibliotheken en (dichter bij huis) in het Catherijneconvent in Utrecht, alsook een documentaire op KRO-NCRV. Kansen genoeg dus om deze paus beter te leren kennen. Trouwens, als je echt niet genoeg kan krijgen van deze paus, dan raad ik je de biografie van Twan Geurts aan onder de titel ‘De Nederlandse paus’ die enkele jaren geleden verscheen. Adrianus is echter niet lang paus geweest. Twintig maanden na zijn aanstelling stierf hij op 14 september 1523. Toch was zijn korte pontificaat niet zonder enig belang. Zo stond hij een ander pausschap en een andere kerk voor. Hij ijverde voor een sobere kerk, een bescheiden kerk die dichter bij het evangelie staat, en op die manier kracht kan uitstralen. En zo zit hij eigenlijk op dezelfde lijn als de huidige paus Franciscus. Er doen zelfs geruchten de ronde dat tijdens het conclaaf waarop Franciscus verkozen werd enkele kardinalen hem hebben toegefluisterd dat hij de naam Adrianus moest nemen, want net als zijn voorganger zou ook deze paus moeten hervormen. Ook was Adrianus een paus van de dialoog. Hij vond bijvoorbeeld dat Luther op sommige punten gelijk had. Zo kan Adrianus 500 jaar na zijn dood protestanten en katholieken misschien wat meer bij elkaar brengen. Ook mogen we niet vergeten dat Adrianus een topdenker als Erasmus onder de arm nam. Wie van plan is om Adrianus het komende jaar de aandacht te geven die hij verdient, verwijs ik graag door naar de website pausadrianus500.nl. Of je kan hem natuurlijk ook gewoon eren door op hem te klinken met een ‘Adrianus Gold’ biertje, het Leuvense Pausbier dat in 2020 brons won op de World Beer Awards.

Pastor Gino.

Naar Jan van Scorel,
begin zeventiende eeuw, olieverf op paneel,
Collectie Pauscollege Leuven