dinsdag 12 mei 2020

Ijsheiligen

Tot de onvolprezen schatten van de Vlaamse folklore behoren zonder twijfel de weerspreuken. " Voor IJsheiligen de bloempotten buiten, veelal kun je er dan naar fluiten." om er maar ééntje te noemen. Velen beschouwen dit als volksgeloof (om niet te zeggen bijgeloof) en halen daar meewarig de schouders voor op. Anderen laten zich regelmatig verassen door inzichten die toch vaker lijken te kloppen, dan je op grond van statistiek zou verwachten (misschien wel omdat je meer aandacht hebt voor degene die kloppen, dan voor de andere?)
Ik herinner mij hoe mijn moeder geen jaar liet voorbij gaan, zonder acht te slaan op die reeds geciteerde ijsheiligen: Mamertus, Pancratius, Servatius van Maastricht en Bonifatius. De volkswijsheid wilde dat er na hun feest, dat half mei valt en waarop het 'altijd' heel koud was tot en met risico op vriestemperaturen, geen nachtvorst meer te verwachten viel. Ik geef toe dat ik mij toch comfortabeler voel bij exacte wetenschap, dan bij uitspraken die je in de sfeer van de astrologie zou situeren.
Maar voor ik mij laagdunkend uitlaat over volkswijsheid bedenk ik dat deze komt uit een tijd, met een eigen rijkdom die we vandaag wel verloren lijken. Natuurlijk moeten we niet hunkeren naar het verleden, maar ik denk nu aan een omgang met de natuur die wél duurzaam was, aan een tijd toen matigheid nog deugd genoemd werd, het dus niet eeuwig ging over "groei" en de "vooruitgangsziekten" nog geen slachtoffers maakten. Toen overleefden mensen omdat ze op de natuur en op elkaar betrokken waren. Veel daarvan zijn we met de moderne tijden verloren. Niet weinig vooruitstrevende denkers van vandaag willen hier juist naar terug (zonder een aantal belangrijke verworvenheden van vandaag te laten schieten). Hoe voortuitstrevenden uitkomen bij eeuwenoude wijsheid...
Begin mei van dit jaar zei de weerman dat we voor een mooie week stonden, maar dat er zondag een forse temperatuurval te verwachten was. Naarmate de week vorderde bleek dat de temperatuurval pas daags nadien zou optreden, dus gisteren, maandag 11 mei, feest van Sint Mamertus... juist: de eerste van de vier ijsheiligen.

Tony, pastor